Zeg eens l

Lang heeft het geduurd, 

voordat zij besefte dat het niet aan haar lag. 

Het was ook niet een exact moment waarop. 

Zoiets gaat geleidelijk, 

groeit en rijpt, 

totdat het open barst. 

Tegen die tijd waren de mensen, 

die haar dit hadden aangedaan niet meer in leven, 

een schrale troost. 

Her en der ving zij dan wat op, 

stopte dat ergens in haar geheugen, 

met nauwelijks een achterliggende gedachte. 

Zo was het algemeen aanvaard, 

dat kinderen de schuld bij zichzelf zoeken. 

Die uitspraak werd vooral gedaan als ouders gingen scheiden.

Nog steeds vraagt zij zich af, 

of daar wel echt ooit onderzoek naar is gedaan. 

Aangenomen werd dan ook meteen, 

dat kinderen altijd de schuld bij zichzelf zoeken, 

een constatering die door volwassenen werd gemaakt. 

Zij kon zo al voorbeelden noemen, 

waarin dat helemaal niet het geval was. 

Zoals bij ruzie, 

die kinderen maken, 

er zijn maar weinigen, 

die dan toegeven dat zij begonnen zijn. 

Zover zij zich kan herinneren, 

gaven altijd elkaar de schuld, 

was de ander de aanstichter. 

Het stond ook diametraal op de uitspraak dat kinderen hard zijn, waarmee meedogenloos, 

of ongevoelig voor andermans leed werd bedoeld, 

vooral het leed van andere kinderen, 

dat er blijkbaar geen, 

of veel te weinig, 

empathie bestond. 

Zij begreep heus wel van waaruit dat idee zich had ontwikkeld, 

maar het gebrek aan nuance, 

aan onderbouwing, 

het dulde ook geen tegenspraak. 

Er werd wat afgeslikt voor zoete koek.

De grootste leugen, 

was nog wel, 

dat volwassenen van kinderen houden, 

hun leven voor hen zouden geven, 

het een geschenk was en men een kind te leen had. 

Die laatste is wat ouderwets, 

waarschijnlijk, 

want dat hoorde zij niet vaak meer. 

Dat kwam nog uit een tijd, 

dat kinderen maken, 

werd bevorderd door de kerk, 

meneer de pastoor. 

Trouwens, de dominee ook. 

Toen kinderen als bezit werden beschouwd. 

(Dat worden ze, volgens mij nog!)

Er is een tijd dat het niet strafbaar was, 

als je je eigen kind verneukte, 

grof gezegd, 

indien je maar de ouder was, 

het werd beschouwd als jouw bezit. 

Een ander moest wel met zijn/haar poten ervan afblijven. 

Nog langer daarvoor gold dat eigenlijk ook voor vrouwen, 

als zij trouwden, 

waren ze van hun man, 

mochten niet meer werken, 

konden zelf geen bezittingen hebben. 

Zelfs stemrecht was er niet. 

Binnen een huwelijk bestond verkrachting niet, 

de man had recht, 

de vrouw plicht. 

Het lijkt zo lang geleden, 

maar het zijn nauwelijks twee generaties. 

Voorbeelden hoe nu verder zijn er eigenlijk niet, 

dus tast men in het duister, 

experimenteert maar wat. 

Als kinderen zichzelf de schuld geven, 

in bepaalde situaties, 

dan doen volwassenen dat zeker ook. 

Waarschijnlijk zijn dat dezelfde. 

Mensen die niet automatisch met een vinger wijzen, 

een smoes verzinnen, 

of structureel, 

geen verantwoordelijkheid nemen. 

Jong geleerd is immers oud gedaan, 

of zijn wij dat vergeten?